De lobbygroepen en het alcoholplan

Dank u, mijnheer de voorzitter. Wat mijn vraag over de lobbygroepen betreft, weten we dat België er maar liefst 19 jaar over deed om tot een alcoholplan te komen. Verscheidene experts verklaren dat door de macht van de lobbygroepen. Hoever staat het met de invoering van een transparantieregister, zoals bepaald in het regeerakkoord en in het alcoholplan? Hoe zal dat er praktisch uitzien? Mijn tweede vraag betreft de suggestie van het aanbieden van gratis water in de horeca. Het nieuwe alcoholplan lijkt te zorgen voor ongerustheid bij de horeca, zoals we uitgebreid hebben kunnen lezen in de media. Het plan bepaalt immers dat de horeca voortaan gratis water zou moeten aanbieden, zoals gebruikelijk in verscheidene andere landen. Horeca Vlaanderen vindt echter dat de situatie in ons land uniek is. De uitbaters kaarten aan dat ze meer belastingen betalen, hogere loonkosten hebben enzovoort. Ze vrezen voor hun omzet, vinden het systeem niet rendabel en vragen compensaties. Hoe staat u tegenover de bekommernissen van de horeca-uitbaters? Belangrijk voor ons: is er wetenschappelijk bewijs dat die maatregel ook effectief zou bijdragen aan de strijd tegen alcoholmisbruik?

Frank Vandenbroucke: Er is vooralsnog geen sprake van een verplichting, mevrouw Claes. Ik zal de mogelijkheden bekijken met Horeca Vlaanderen. Ik neem aan dat de organisatie het belangrijk vindt dat horecaklanten kunnen rekenen op een aangenaam bezoek. De vraag is welke rol daarin weggelegd is voor het aanbieden van gratis water. Met de werkgroep Alcohol zal worden bekeken hoe we de samenwerking concreet vorm kunnen geven. Uiteraard reikt dat verder dan louter mijn eigen bevoegdheid. Ik volg de aanbevelingen van de geraadpleegde experten, waaronder het advies uit 2018 van de Hoge Gezondheidsraad om onder meer gratis kraantjeswater te verstrekken in de horeca. Ook Europees onderzoek naar het verminderen van alcoholgerelateerde schade, dat in 2015 werd gevoerd in 19 Europese landen, gaf aan dat het afwisselend verbruik van alcohol en water een goede praktijk blijkt om het risico op schadelijke alcoholconsumptie te verminderen. Wat het transparantieregister betreft, zal conform het federaal regeerakkoord binnen de federale regering een transversaal transparantie- of lobbyregister worden opgezet. De actie daarvoor ligt in handen van het parlement. Er is alvast afgesproken dat ook de contacten met de alcohollobby daarin worden opgenomen.

Mieke Claes (N-VA): Mijnheer de minister, met betrekking tot de lobbygroepen kijk ik uit naar het transparantieregister. Ik hoop dat de regering daarvan snel werk maakt. Dat zou immers een sterk signaal zijn. De verschillende instellingen moeten hun krachten bundelen en werk maken van dat transparantieregister. Alleen zo kan de geloofwaardigheid van het beleid worden opgekrikt, evenals het vertrouwen van de experts. Dan kom ik bij het gratis water. Iedereen weet dat gratis water niet bestaat. Principieel kan niemand er een bezwaar tegen hebben dat water gratis beschikbaar zou zijn. Wij moeten de horeca-uitbaters echter zien als partners in de strijd tegen alcoholmisbruik. Dat is heel belangrijk. In een recente mondelinge vraag over de controles in Gent heb ik dat ook aangekaart. Dat gesprek moet dus heel goed aangegaan worden, want de uitbaters staan uiteindelijk dagelijks in contact met de gebruikers van alcohol. Ik wil er dus echt voor pleiten om hen te zien als partners en om rekening te houden met hun bekommernissen, zodat de regeling werkbaar is voor iedereen.