De afstemming van de integratietegemoetkoming op de woonvormen

Mevrouw de minister, bij opname van een persoon met een handicap in een instelling wordt de uitbetaling van de integratietegemoetkoming (IT) voor 28 % opgeschort. De opname in een instelling heeft ook een impact op de inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT). De mensen die in een instelling verblijven, worden namelijk in de regel als alleenwonend beschouwd. Deze regelgeving creëert vooral in Vlaanderen een probleem, omdat ze ingaat tegen de filosofie van de Vlaamse persoonsvolgende financiering (PVF). Daarbij geeft men de persoon met een handicap zoveel mogelijk keuzevrijheid in de vorm van de zorgondersteuning. Dat wordt natuurlijk gefnuikt als er financiële baten of kosten verbonden zijn aan deze keuze. In een antwoord op een eerdere vraag van collega Valerie Van Peel liet u weten dat u aan een oplossing werkt, zoals trouwens ook in uw beleidsnota en in het handicapplan werd aangekondigd. U zou het probleem bekijken. In de laatste tussentijdse rapportering van het plan lezen we dat het onderzoek uitgesteld werd tot 2023. Kunt u een huidige stand van zaken geven omtrent deze doelstelling? Wordt er ondertussen al overleg gepleegd met de deelstaten? Zo ja, welke zijn de voorlopige conclusies? U kondigde eerder een werkgroep aan. Is die al opgericht? Zo ja, wie werd er bij dat overleg betrokken? Hoever staan de werkzaamheden? Kunt u verduidelijken welke impact bepaalde woonvormen hebben op de berekening van de IVT en de IT? Welke wijzigingen worden er gepland? Zo neen, wanneer zal die werkgroep dan wel van start gaan? Veel IT-gerechtigden ontvangen ook een IVT. In sommige gevallen kan dat ongewenste gevolgen hebben. Een samenwonende die zich in een instelling vestigt, zal bijvoorbeeld voor de IVT beschouwd worden als alleenwonend en ziet zijn uitkering dus verhoogd. Indien de vermindering van 28 % dan nog afgeschaft zou worden, zou deze doelgroep een zeer sterke financiële baat hebben bij een verblijf in een instelling. Omgekeerd zien we dat mensen erop achteruit zouden gaan en minder recht zouden hebben op een tegemoetkoming. Het gaat dus om een zeer complexe materie. Welke oplossingen ziet u voor dit probleem? Weet u of personen door deze vermindering van 28 % van de IT de woon- en leefkosten niet langer kunnen betalen en daardoor aankloppen bij het OCMW? Zo ja, graag een overzicht van het aantal betrokkenen van 2019 tot nu, en zo mogelijk per gewest.

Minister Karine Lalieux: Mevrouw Claes, zoals ik al zei tegen uw collega, hebben we onderzocht of we de vermindering van de IT voor bepaalde woonvormen kunnen afschaffen. Een volledige afschaffing zou echter 57 miljoen euro kosten en dat budget is momenteel niet voorhanden. De FOD Sociale Zekerheid werkt aan een studie over de verschillende vormen van samenwonen. De resultaten worden in het voorjaar verwacht en zullen worden meegenomen in een voorstel voor een algemene hervorming van de wet van 1987 om beter aan te sluiten bij de maatschappelijke ontwikkelingen in overeenstemming met het VN-verdrag over de rechten van personen met een handicap. Dit is zeker een complex probleem dat overleg met de deelstaten en de sector vereist. Vandaar ook het belang van de IMC. Uw vraag over de steunaanvragen bij de OCMW’s zou verder moeten worden onderzocht door de POD Maatschappelijke Integratie. Hiervoor kunt u een schriftelijke vraag indienen.

Mieke Claes (N-VA): Dit is een zeer beknopt antwoord. Weinig van mijn vragen werden beantwoord, om niet te zeggen geen enkele. U geeft aan dat de volledige afschaffing veel geld kost en dat in dat budget niet is voorzien. Alle begrip daarvoor, maar de interactie tussen de IT en IVT maken het probleem zeer complex. Wij vinden het belangrijk dat er werk wordt gemaakt van een eerlijke oplossing. Het gaat hier om budgetten, maar we moeten focussen op de mensen. Personen met een handicap moeten wat ons betreft zoveel mogelijk keuzevrijheid krijgen in hun vorm van zorgondersteuning. Die keuze mag niet worden beïnvloed door mogelijke financiële gevolgen. Dat zou jammer zijn en lijkt me niet de bedoeling. Het onderzoek moet dan ook grondig worden gevoerd en louter budgettaire maatregelen volstaan hier niet.