Onrustwekkende overgewicht- en obesitascijfers bij jongeren

Mijnheer de minister, ik blijf op dezelfde nagel kloppen, omdat het probleem bijzonder groot is. Meer dan een op de vijf Vlaamse jongeren heeft overgewicht of obesitas, zo bleek uit de recente vierjaarlijkse studie Jongeren en Gezondheid van het Departement Zorg. Bij het vorige onderzoek uit 2018 was dat nog een op de zeven. Het ging dus van 13,8 % in 2018 naar 21,7 % in 2022. Dat is een stijging van bijna 8 % in 4 jaar tijd. Ik heb hier nu al een jaar zitting en de cijfers worden er niet rooskleuriger op. Recent stelde ik u een vraag over de extra terugbetaling van diëtisten, maar ook wat dat betreft kreeg ik onvoldoende garanties dat er beterschap komt in de toekomst. De laatste maanden lazen we in de media over de toenemende populariteit van Ozempic en gelijkaardige geneesmiddelen. Collega Depoorter had het er zopas nog over. Laat het duidelijk zijn: medicamenteuze therapie kan zinvol zijn, indien die toegepast wordt onder medische begeleiding. We moeten echter waakzaam zijn voor foutief gebruik of misbruik. Die therapieën mogen geen gemakkelijkheidsoplossing worden. Ondertussen hebben heel wat mensen zo’n geneesmiddel al een eerste keer gebruikt en doen ze, omdat ze geconfronteerd worden met een jojo-effect, nogmaals een kuur. Zult u het Federaal Voedings- en Gezondheidsplan aanpassen op basis van de recente, toch wel dramatische overgewicht- en obesitascijfers bij jongeren? Indien neen, waarom niet? Zult u nieuwe doelstellingen toevoegen aan het plan, in aanvulling op de nutritionele doelstellingen van 2006? Jongeren groeien vandaag de dag op met de bijna vanzelfsprekende aanwezigheid van medicamenteuze therapie als vermageringsmiddel. Hoe staat u hiertegenover? Hoe wilt u de medische begeleiding hierbij garanderen? Wat zult u doen om misbruik te voorkomen? Welk doel hebt u nog voor ogen in de fiscale hervorming wat de gezondheidsshift betreft?

Minister Frank Vandenbroucke: Het ontwerp van Federaal Voedings- en Gezondheidsplan houdt eigenlijk rekening met de studies die aantonen dat overgewicht en obesitas 1 op de 2 volwassenen in België treffen. De maatregelen die we voorstellen, hebben precies als bedoeling om overgewicht en obesitas terug te dringen. Ik moet in de federale regering natuurlijk nadenken over federale bevoegdheden. Dat primaire preventie en de bevordering van gezond eten onder de bevoegdheden van de deelstaten vallen, neemt niet weg dat we tot goede overeenstemmingen moeten komen. De voedingsdoelstellingen van het Federaal Voedings- en Gezondheidsplan zijn herzien volgens de recentste voedingsaanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad van 2019 en hebben met name tot doel de inname van toegevoegde suikers te verminderen tot minder dan 10 % van de totale energie-inname. Het misbruik van geneesmiddelen die bestemd zijn voor diabetespatienten is zorgwekkend. In het geval van zwaarlijvige kinderen moet de intake absoluut worden opgevolgd door de artsen en vergezeld gaan van een volledige poliklinische follow-up met dieetmanagement om de eetgewoonten en levensstijl duurzaam te veranderen. Ik verwijs naar wat ik hier zopas heb gezegd over Ozempic. Ik zal dat niet herhalen. Op de vraag over de fiscale hervorming kan ik op dit ogenblik helemaal niks zeggen, tenzij dingen die u al in de media hebt gehoord. In het transversaal project Obesitas bij kinderen wordt momenteel voorzien in pediatrische multidisciplinaire obesitascentra in de tweede lijn. Over de overeenkomsttekst is er een akkoord in de werkgroep. Die tekst wordt nu in een reglementaire tekst omgezet en het onderdeel kwaliteits- en procesindicatoren wordt eerstdaags afgerond in overleg met het Kenniscentrum. Het voorstel wordt eind augustus voorgelegd aan de betrokken organen. Het is de bedoeling dat de overeenkomst in de loop van september aan het Verzekeringscomité ter goedkeuring wordt voorgelegd.

eke Claes (N-VA): Mijnheer de minister, ik hoop dat het Federaal Voedings- en Gezondheidsplan er snel komt en dat het voldoende constructieve handvatten zal bevatten om de slechte cijfers om te keren. Indien we daar onvoldoende op inzetten, vrees ik dat het schip alleen maar verder zal zinken. U bent niet echt concreet ingegaan op de doelstellingen. Hopelijk doet u dat later nog. Wat de medicamenteuze therapieën betreft, wil ik terugkomen op een recentere vraag over een bredere terugbetaling van de diëtisten. Volwassenen en jongeren mogen niet vergeten dat het niet zozeer gaat over het cijfertje op de weegschaal, maar over wat erachter zit, namelijk gezonde voeding, werken aan zijn gezondheid, het voorkomen van hart- en vaatziekten op latere leeftijd en het voorkomen van diabetes. Het gaat dus niet louter om het lichaamsgewicht. Snel gewichtsverlies staat niet gelijk aan gezond zijn. Daarvoor is een belangrijke taak weggelegd voor de diëtisten. Ik heb vernomen dat de regering vanavond opnieuw bijeenkomt voor de fiscale hervorming. Ik wens u een bijzonder constructieve avond toe.